آزمايشات و معاينات ضروري براي خانمها

نويسنده: فرشته آل علي

بررسي هاي زير شامل مواردي است که عموم خانمها بايد آنها را انجام دهند.

کنترل فشارخون:

اين کار اصلا مشکل نيست.يک کاف مخصوص دور بازوي شما بسته مي شود و فشارخون شما را اندازه مي گيرد. آيا مي دانيد فشارخون يعني چه؟ فشارخون همان فشاري است که توسط قلب شما توليد مي شود تا خون را در سراسر شريان ها (عروق خوني) به جريان بيندازد (فشار سيستوليک) و به اين وسيله بتوان مقدار فشار موجود در شريان ها را در شرايطي که قلب در حال استراحت است (در مواقع بين ضربان هاي قلب) نيز اندازه گرفت (فشار دياستوليک).
اما اين که چرا بايد فشارخون را کنترل کرد ، بايد گفت تنها به اين طريق مي توان افزايش فشارخون (هيپرتانسيون) را در همان اوايل کار تشخيص داد. در اصل ميزان خوني که توسط قلب شما پمپ مي شود و مقاومتي که عروق خوني در برابر جريان خون وارد مي کنند عامل اصلي تعيين فشارخون محسوب مي شود. در کل هر چه ميزان خوني که توسط قلب پمپ مي شود بيشتر باشد و عروق باريک تر ، کار قلب براي پمپ کردن خون مشکل تر مي شود.
اگر به مدت طولاني فشارخون شما بالا بوده و درمان نشود ، خطر حمله قلبي ، سکته مغزي ، نارسايي قلبي و آسيب کليه ها بيشتر مي شود. بهتر است کنترل فشارخون از 18 سالگي هر سال و با افزايش سن هر چند ماه يکبار و در شرايطي که فرد مستعد افزايش فشارخون است ، هر ماه مورد بررسي قرار بگيرد.

آزمايش کلسترول:

با يک آزمايش ساده خون مي توانيد سطح کلسترول بد (LDL) ، کلسترول خوب (HDL)و تري گليسريدهاي خون خود را بررسي کنيد.
LDL باعث رسوب کلسترول بد در ديواره شريان ها شده و HDL باعث مي شود کلسترول از شريان هاي شما برداشته و به کبد منتقل شود و از آنجا دفع گردد.
مشکل وقتي به وجود مي آيد که LDL کلسترول زيادي در ديواره شريان هايتان رسوب کرده و يا HDL آنقدر کم باشد که نتواند به طور موثر کلسترول را از ديواره عروق تان بردارد. در اين حالت پلاکهاي چربي در عروق خوني شما رسوب مي کند. اگر خانمها کلسترول خود را به طور منظم چک کنند زودتر از شرايط خود باخبر مي شوند.
از 45 سالگي به بعد خانمها بايد هر 5 سال يکبار آزمايش چربي خون بدهند. اگر فردي شرايط غيرطبيعي و بيمارگونه دارد بنابه توصيه پزشک بايد در فواصل کوتاه تري چکاپ شود. گاهي در خانواده هايي که سابقه بيماري هاي عروق قلب وجود دارد ، افراد خانواده از سنين پايين تر مورد بررسي قرار مي گيرند.

معاينه باليني پستان:

اين معاينه ، پستان ها و نواحي زيربغل خانمها را شامل مي شود. در اين معاينه پزشک تغيير رنگ و تغييرات پوستي نوک پستان ها يا وجود و عدم وجود ترشح از آنها را مورد بررسي قرار مي دهد. ضمنا با لمس پستان ها و زيربغل ، وجود هر نوع توده يا گره لنفاوي غيرطبيعي و بزرگ شده را شناسايي مي کند. ضمنا مي توانيد اين معاينات را از پزشک ياد بگيريد و خودتان در منزل آن را انجام دهيد.
خانمها توجه داشته باشيد که در اين معاينات هر نوع توده اي که در پستان ها و زيربغل وجود داشته باشد ، شناسايي مي شود و خطر سرطان پستان تا حد بسيار زيادي کاهش پيدا مي کند زيرا اگر توده خوش خيم باشد ، برداشته مي شود و اگر بدخيم باشد با جراحي و درمان هاي تکميلي ديگر امکان گسترش سرطان به ساير نقاط بدن به طور چشمگيري کاهش پيدا مي کند.
بعد از 40 سالگي بايد حداقل سالي يک بار معاينات پستان ها انجام شود و در همين زمان يک ماموگرافي پايه نيز تهيه شود.
بهتر است خانمها حتي در سنين پايين تر اين معاينات را از پزشک متخصص زنان و يا ماماها ياد گرفته و هر ماه بعد از عادت ماهيانه ، خودشان در منزل اين کار را انجام دهند.

ماموگرام:

در اين روش با استفاده از پرتوهاي X در راديولوژي ، بافت پستان ها مورد بررسي قرار مي گيرد و به اين ترتيب حتي کوچک ترين توده پستاني تشخيص داده مي شود چرا که ممکن است همين توده هاي بسيار کوچک ، نشاندهنده مراحل اوليه سرطان پستان باشند.
از سن 40 سالگي به بعد سالي يک يا دو بار بايد ماموگرافي انجام شود (البته تعداد دفعات به شرايط فرد هم بستگي دارد).از سن 50 سالگي به بعد اين کار بايد حتما سالي يک بار انجام شود.

تست پاپ اسمير:

در اين آزمايش ، پزشک يا ماما وسيله کوچکي به نام اسپکولوم را در مهبل قرار مي دهد تا بتواند گردن رحم را مشاهده کند.سپس با استفاده از يک وسيله کوچک (مثل گوش پاک کن) از ترشحات گردن و مجراي مهبل نمونه برمي دارد. اين کار تنها چند دقيقه طول مي کشد و اصلا دردناک نيست.
سپس نمونه به آزمايشگاه فرستاده مي شود تا در صورت وجود سرطان گردن رحم ، تشخيص و درمان به موقع انجام شود. اين کار در خانمهاي متاهل انجام شده و از بعد از ازدواج حداقل هر 3 سال يکبار انجام مي شود و در سنين بالاتر هر سال ضروري است.
در خانمهاي بالاي 65 سال و خانمهايي که رحم خود را طي جراحي برداشته اند ، انجام اين آزمايش ضروري نيست.

معاينه لگن:

در اين معاينات ، پزشک دستگاه تناسلي را مورد معاينه قرار مي دهد و هر نوع تغيير رنگ ، تورم ، زخم و حالتهاي غيرطبيعي را مدنظر مي گيرد. با استفاده از اسپکولوم ، ديواره داخلي مهبل و گردن رحم مشاهده مي شوند و مجددا هر نوع زخم ، توده ، التهاب يا ترشح غيرطبيعي در اين نواحي مورد بررسي قرار مي گيرد.
سپس پزشک با استفاده از دستکش و تنها با 2 انگشت خود ، رحم و تخمدان ها را بررسي و معاينه مي کند. هيچ يک از اين معاينات ناراحت کننده و يا پيچيده نيست.
با انجام اين بررسي ها هر نوع ناهنجاري مثل کيست ، تومور ، عفونت ، افتادگي عضلات رحم يا مثانه ، ترشحات غيرطبيعي و غيره به موقع تشخيص داده مي شود.
بهتر است اين معاينات بعد از ازدواج ، حداقل هر 3 سال يکبار انجام شود. ممکن است پزشک در شرايطي خاص اين معاينات را در فواصل کمتر توصيه کند.
بسياري از خانمها به دليل شرم از معاينه و يا ترس از تشخيص مشکلي در دستگاه تناسلي زنانه از انجام اين معاينات سرباز مي زنند در حالي که اگر مشکل به موقع تشخيص داده و درمان شود ، فرد مي تواند از مرگ و يا زندگي همراه با رنج و مشقت ناشي از بيماري نجات پيدا کند.

معاينات سرطان روده بزرگ:

براي اين منظورچند آزمايش انجام مي شود. ابتدا آزمايش خون مخفي در مدفوع انجام مي شود. گاهي خونريزي از روده و وجود خون در مدفوع با چشم ديده نمي شود و تنها در آزمايشگاه مي توان وجود خون در مدفوع را تشخيص داد. در اين آزمايش شما تنها نمونه مدفوع را به آزمايشگاه تحويل مي دهيد. اگر وجود خون در مدفوع تشخيص داده شد، پزشک بررسي هاي تکميلي را انجام مي دهد. سيگموئيدوسکوپي (Sigmoidoscopy) در شرايطي انجام مي شود که پزشک به مشکلي در قسمت پاييني روده بزرگ مشکوک شده باشد. در اين آزمايش با استفاده از يک لوله قابل انعطاف (سيگموئيدوسکوپ) اين قسمت از روده توسط پزشک مشاهده مي شود. اين کار فقط 15 دقيقه طول مي کشد.
راديوگرافي از روده بزرگ (باريم انما) بررسي ديگري است که با تنقيه (انما) ماده اي به نام باريم به روده بزرگ ، تصاويري از روده ها تهيه مي شود و اين کار در راديولوژي ها انجام مي گردد. به اين ترتيب سطح داخلي روده ها بررسي مي شود و اين کار تنها 20 دقيقه طول مي کشد.
کولونوسکوپي (Colonoscopy) بررسي ديگري است که در آن کل طول روده بزرگ با استفاده از لوله اي باريک و انعطاف پذير بررسي مي شود. اين آزمايش نيم ساعت طول مي کشد و ممکن است کمي ناراحت کننده باشد ، اما کاملا قابل تحمل است.
تمامي اين بررسي ها براي شناسايي هر نوع توده سرطاني و غيرسرطاني در روده بزرگ و انتهاي آن انجام مي شود و نوع آزمايش بسته به شرايط فرد ، تعيين مي گردد. در زنان 50 سال به بالا (بسته به شرايط هر فرد) ، هر سال آزمايش خون مخفي در مدفوع ، هر 5 سال يک بار سيگموئيدوسکوپي و راديوگرافي از روده بزرگ و هر 10 سال يک بار کولونوسکپي ، توصيه مي شود. معمولا در افرادي که سابقه سرطان روده يا راست روده در خانواده آنها وجود دارد و يا سابقه پوليپ روده يا بيماري التهابي روده (مثل کوليت اولسروز يا بيماري کرون) در خانواده آنها ديده مي شود ، اين بررسي ها بايد حتما جدي گرفته شده و انجام شود.
سنجش تراکم استخوان: اين کار يک بررسي سريع ، ساده و بدون درد است و در اين روش از کمر ، ران ، مچ دست و مچ پاي خانمها اسکن انجام مي شود و دانسيته يا چگالي استخوان ها مورد بررسي قرار مي گيرد.
اين آزمايش جهت بررسي پوکي استخوان و شکستگي هاي ناشي از آن انجام مي شود ، زيرا اگر توده استخوان کم شده باشد ، احتمال شکستگي آن زياد است.
بهتر است خانمهاي 60 سال به بالا از نظر پوکي استخوان بررسي شوند و اگر فرد مستعد تشخيص داده شود ، بنا به دستور پزشک بايد سنجش تراکم استخوان انجام گيرد.

معاينات دندان:

در اين معاينات ، دندانپزشک لثه ها و دندان هاي شما را بررسي مي کند. ضمنا حين معاينه ، زبان ، لبها و بافتهاي نرم دهان هم بررسي مي شوند. با اين معاينات هر نوع مشکل دهان و دندان شناسايي مي شود. معاينات دهان و دندان خانمها بايد هر 6 ماه يک بار انجام شود ، بخصوص اگر صاحب فرزند شده و به کودک خود شير مي دهند.

معاينات چشم:

در اين معاينات حرکات چشم ، ديد فرد ، دقت بينايي بررسي مي شود. ممکن است چشم پزشک از وسيله اي با نام افتالموسکوپ استفاده کند و ته چشم (شبکيه ) را مورد معاينه قرار دهد. به اين ترتيب وضع ديد چشم و نياز به عينک ، مشخص مي شود. ضمنا بيماري هايي مثل آب سياه (افزايش فشار درون چشم که باعث کاهش ديد مي شود)، دژنراسيون ماکولار (تخريب سلولهاي شبکيه که با کاهش ديد همراه است) و آب مرواريد (کدر شدن عدسي چشم) تشخيص داده مي شود.
معاينه چشم نيز بهتر است هر 6 ماه يک بار انجام شود، اما اگر مشکل خاصي وجود ندارد، براي افراد 20 تا 39 سال ، سالي يک بار ، افراد 40 تا 64 سال سالي دو بار و در افراد بالاي 65 سال ، سالي 3 بار انجام گيرد.

آزمايش قند خون ناشتا:

در اين آزمايش قند خون (گلوکز) بعد از 8 ساعت ناشتا بودن مورد بررسي قرار مي گيرد. اين آزمايش بسيار ضروري است ، چون افزايش قند خون موجب ديابت يا مرض قند مي شود.
اگر خانمي علامت يا مشکلي در اين رابطه نداشته باشد ، لازم نيست به طور منظم بررسي شود ، اما خانمهايي که 45 سال به بالا هستند ، بهتر است هر 3 سال يک بار اين آزمايش را انجام دهند.
اگر خانمي در معرض خطر ديابت تشخيص داده شود، طبق دستور پزشک و در فواصل کمتر بايد اين آزمايش را انجام دهد.
ضمنا اگر علايم و نشانه هاي ديابت را در خود مشاهده مي کنيد (مثل تشنگي مفرط ، افزايش دفعات ادرار ، کاهش وزن بدون دليل ، خستگي يا ترميم کند زخمها و سوختگي هاي بدن) بايد حتما به پزشک معالج ، گزارش دهيد.

معاينه پوست:

در اين معاينه ، پوست کل بدن (از سر تا پا) مورد بررسي قرار مي گيرد تا خالهاي تغيير شکل يا تغيير رنگ داده شده ، خال يا برجستگي که بزرگ شده باشد و يا هر نوع لکه يا ناهنجاري پوستي ، بسرعت تشخيص داده شود.
هر نوع ضايعه مشکوک پوستي مي تواند شروع سرطان پوست باشد و بايد مورد بررسي قرار بگيرد. بهتر است اين کار از سن 20 سالگي به بعد به طور منظم انجام شود. ضمنا پوست بدن را مي توان براحتي مورد معاينه قرار داد و خود فرد مي تواند هر نوع تغيير در خالها و يا بروز لکه يا ضايعه را شناسايي کرده و به پزشک اطلاع دهد.
منبع: WWW.IRTEB.COM